Het Christelijk Huwelijk



Herstel is mogelijk na overspel

In veel gevallen volgt na overspel een echtscheiding, gelukkig niet altijd, maar het is vaak wel de druppel die tot een scheiding aanleiding geeft. Het huwelijk komt door overspel natuurlijk onder grote druk te staan, de echtelijke eenheid is verbroken. Daarmee bedoel ik, de exclusiviteit van de huwelijksrelatie 'dit hebben wij alleen met elkaar', is aangetast en juist die exclusiviteit is nodig voor intimiteit en een hechte band. Toch is het niet zo dat overspel per definitie altijd het einde van de huwelijksrelatie hoeft te zijn. Er heeft wel een vreselijke ramp plaats gehad in het huwelijk, het gebouw van het huwelijk staat a.h.w. op zijn grondvesten te schudden, maar het is toch mogelijk dat de ravage wordt opgeruimd en het gebouw weer wordt hersteld. Omdat iedere situatie uniek is en ook iedere huwelijksrelatie uniek is, is het moeilijk om hier in algemene zin over te schrijven. Toch meen ik dat de volgende principes in iedere situatie waarin men probeert het huwelijk te redden, van belang zijn.

1. Degene die overspel heeft gepleegd moet oprecht berouw hebben over wat er is gebeurd, de overspelige relatie moet worden opgegeven en men moet er voor kiezen om geen enkel contact met hem of haar meer te onderhouden. Wees daar radicaal in.

2. Het moet een krachtdadige en overtuigde beslissing zijn om terug te keren naar de eigen vrouw of man, of nog beter gezegd, de wettige man of vrouw. Het is belangrijk dat er oprecht vergeving gevraagd wordt aan degene die bedrogen is.

3. De man of vrouw die in de fout is ingegaan moet laten zien dat hij of zij er duidelijk voor kiest om zich weer toe te wijden aan de eigen huwelijkspartner, ook al gaat dat tegen gevoelens in. Wij zijn niet gemaakt om een speelbal te zijn van onze gevoelens. Soms moet men kiezen voor wat juist is, ook al voelt men dat op dat moment nog niet.

Wanneer de overspelige partner niet bereid is om te stoppen met zondigen en blijft omgaan met een ander, dan wordt het een onhoudbare situatie. Jezus maakt een duidelijke uitzondering wanneer Hij spreekt over het blijvende karakter van het huwelijk. Hij zegt dat in geval van 'ontucht' of 'hoererij' (dat wil zeggen voortdurende immoraliteit) de onschuldige partij geen echtbreuk pleegt wanneer hij of zij de overspelige partner wegzendt of verlaat (Matt. 5:32; 19:9). Wanneer overspel namelijk blijft plaatsvinden is het kwaad dat binnen het huwelijk plaatsvindt erger dan het kwaad van de scheiding. De onschuldige partij is dan vrij om te scheiden en zelfs om eventueel later te hertrouwen.

En ja... natuurlijk de weg naar herstel moet altijd eerst open zijn en er moet ruimte zijn voor genezing van de wonden die zijn geslagen. Naast uiteraard berouw en belijdenis van zonden, is vooral zelfonderzoek nodig om na te gaan wat de diepe reden is, waarom men zo gevallen is. Daar zal dan eerst verandering moeten plaats vinden en mogelijk verlossing en bevrijding, voordat er ook maar sprake kan van een herstel van de relatie. Tevens zal er vooral ook herstel moeten plaats vinden in het gebroken en beschadigde vertrouwen en dit kost beslist tijd.

Maar stel dat er wel een oprechte terugkeer is tot de eigen man of vrouw. Dan is er nog wel een lange weg te gaan. Soms is het zo dat de schuldige partij, de hele kwestie snel wil afronden en verder wil leven als vroeger. Maar zo makkelijk gaat dat niet. Degene die de pijn is aangedaan begint met het verwerken daarvan en heeft tijd nodig om het uiteindelijk te van harte kunnen vergeven en weer te kunnen gaan vertrouwen. De schuldige moet daar respect voor hebben en de ander daar ruim de tijd en de ruimte voor geven. De pijn die is aangedaan is bijna met geen pen te beschrijven en voor die emoties moet ruimte zijn, om die te beleven en te verwoorden.

De levensader van iedere huwelijksrelatie is overigens de communicatie met elkaar. Het is mogelijk om dertig jaar of meer getrouwd te zijn en elkaar toch nog niet te begrijpen. Dat komt omdat man en vrouw dan niet hebben geleerd om open en eerlijk te zijn over wat er nou werkelijk in hen omgaat. Waarschijnlijk is het ook al mis gegaan nadat de communicatiekanalen binnen het huwelijk waren dichtgeslibd. Daarom moet er tijd vrij gemaakt worden voor echte communicatie. En de beslissing moet genomen worden om daar hard aan te werken en er moeite voor te gaan doen om praten over gevoelige onderwerpen te leren.